راهنمای ارقام مختلف سیب در ایران

پراکندگی جغرافیایی سیب در ایران

درخت سیب یکی از مهم‌ترین درختان میوه‌ای است که از دیرباز در ایران کشت و برداشت می‌شده است. سیب به عنوان یک میوه محبوب با مصرف گسترده، در تاریخ و فرهنگ ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد. ارقام مختلفی از درخت سیب در ایران کشت می شود. مناطق جغرافیایی متعددی مستعد کاشت سیب در کشور وجود دارد. توجه به این نکته ضروری است که برای حصول بهترین نتیجه، باید واریته سازگار با هر منطقه شناسایی شود.

 

.

استان های تولید کننده سیب در ایران

از آنجایی که سیب یک میوه سردسیری است، استان هایی که دارای مناطقی با آب و هوای کوهستانی و سرد هستند، عمده تولید کننده سیب در کشور را شامل می شوند. بطورخلاصه می توان این استان ها را به شرح ذیل نام برد:

• آذربایجان غربی
• آذربایجان شرقی
• اردبیل
• تهران
• اصفهان
• فارس
• خراسان رضوی

.

ارقام سیب در آذربایجان غربی

آذربایجان غربی بزرگترین تولید کننده سیب در کشور است. متوسط عملکرد سیب در این استان حدود ۱۸ تن در هکتار است. ارقام سیب قرمز، سیب گلدن Golden، سیب گلاب، سیب بهاره و سیب رویال در کنار سایر ارقام محلی، عمده تولید سیب در استان آذربایجان غربی را شامل می شود.

 

 

پراکنش جغرافیایی

سیب در گروه درختان میوه با سرانه مصرف آب بالا طبقه بندی می شود. علاوه بر این، به طور متوسط باغات سیب بر اساس نوع واریته باید بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع داشته باشد. با مجموع شرایط در نظر گرفته شده، هم اکنون شهرستان های ارومیه، میاندواب، پیرانشهر، اشنویه و نقده از مهمترین مناطق تولید سیب درختی در آذربایجان غربی هستند.

.

ارقام سیب در آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی از دیگر تولید کنندگان فعال سیب در کشور است. واریته های گلدن و Red (قرمز)، رد دلیشز از مهمترین ارقام سیب پاییزه تحت کشت هستند. ارقام گلاب، رد استار کینگ، گالا، فوجی، دلبار استار از دیگر واریته های مهم سیب تابستانه در این استان هستند. سایر ارقام مانند الماسی، ترش آلما و عاشقی نیز از دیگر تولیدات با سطح کمتر زیر کشت هستند.

 

 

پراکنش جغرافیایی

شهرستان های مراغه، میانه و اهر سه تولید کننده اصلی سیب در استان آذربایجان شرقی هستند. شهرستان های مرند، چاراویماق و شبستر نیز با سطح زیر کشت کمتر، از مناطق تولید کننده سیب درختی در این استان به شمار می آیند.

.

ارقام سیب در استان اردبیل

اردبیل به دلیل آب و هوای سرد و خشک، اقلیم مناسبی برای تولید سیب درختی است. ارقام مختلفی از سیب درختی مانند، شکی، رد اسپار، گالا و فوجی در این استان کشت می شود. سیب قرمز لبنانی نیز با کیفیت بسیار مناسبی در این استان تولید می شود.

 

 

پراکنش جغرافیایی

شهرستان مشگین شهر، بزرگترین تولیدکننده سیب در استان اردبیل است. در کنار مشگین شهر، شهرستان های پارس آباد، خلخال و اردبیل از دیگر تولید کننده های سیب درختی در این استان می باشند.

.

ارقام سیب در استان تهران

کاشت سیب درختی در استان تهران سابقه طولانی دارد. آب و هوای سرد مناطق شمالی استان تهران و همچنین بخش هایی از غرب استان، شرایط بسیار مساعدی را برای احداث باغات صنعتی سیب بوجود آورده است. واریته های سیب قرمز، سیب گلدن و سیب دو رنگ فرانسوی در استان تهران می شود. یک رقم سیب اختصاصی استان تهران که به سیب شمیرانی معروف است با اندازه کوچک و طعم شیرین و آبدار از دیگر تولیدات مهم سیب درختی استان تهران است.

 

 

پراکنش جغرافیایی

بخش های مرکزی، شمالی و غربی استان تهران مناطقی است که به تولید سیب درختی شهره هستند. شهرستان های دماوند، فیروزکوه، شمیران، شهریار و ملارد از مهم ترین شهرستان های تولید کننده سیب درختی در استان تهران هستند.

.

ارقام سیب در استان اصفهان

استان اصفهان علی رغم آب و هوای نیمه خشک دارای شرایط مساعدی برای کشت و تولید انواع گونه های گیاهی از جمله درختان میوه و خصوصا سیب درختی است. ارقام سیب های پاییزه و تابستانه در این استان تولید می شود. سه واریته اصلی سیب قرمز، سیب گلاب و سیب گلدن از تولیدات تجاری مهم استان اصفهان هستند.

 

 

پراکنش جغرافیایی

حدود ۹۰ درصد سیب درختی تولید شده در استان اصفهان متعلق به شهرستان سمیرم است. شهرستان های شهرضا، دهاقان و گلپایگان نیز از دیگر تولیدکنندگان سیب در استان  هستند. طی سال های اخیر به دلیل وجود تنش های آبی و کمبود منابع آب شیرین، تولیدات باغی استان اصفهان تحت تاثیر قرار گرفته است. این محدودیت ها اکثرا متوجه نواحی جنوبی استان است.

.

ارقام سیب در استان فارس

بخش های شمالی استان فارس به دلیل داشتن آب و هوای سرد و کوهستانی واجد شرایط لازم برای تولید محصولات کشاورزی سردسیری است. سیب درختی نیز از تولیدات شاخص این مناطق می باشد. ارقام گلدن دلیشز Golden delicious و رد دلیشز Red delicious بیشترین سهم تولید سیب درختی استان فارس را به خود اختصاص داده اند.

 

 

 

پراکنش جغرافیایی

شهرهای سپیدان، اقلید و مرودشت از مناطق تحت مهم کشت سیب درختی در استان فارس هستند. شهرستان های بوانات، سرچهان و آباده نیز از دیگر مناطقی هستند که به تولید و برداشت ارقام مختلف سیب درختی در استان فارس می پردازند.

.

ارقام سیب در خراسان رضوی

استان خراسان رضوی شرایط مناسبی اقلیمی برای تولید و توسعه باغات میوه دارد. هم اکنون علاوه بر سیب، درختان میوه مهم دیگری مانند گلابی، گیلاس، آلبالو و انار در این استان تولید می شود. سیب درختی واریته های گرانی اسمیت Granny Smith ، گلدن دلیشز، رد دلیشز، گالا و فوجی از ارقام اصلی تولید شده در استان خراسان رضوی هستند.

 

 

پراکنش جغرافیایی

شهرستان های مشهد، نیشابور، قوچان، چناران، درگز و تربت حیدریه از مناطق اصلی تولید سیب درختی در استان خراسان رضوی هستند. سایر مناطق این استان نیز به تولید میوه های درختی از جمله سیب می پردازند اما از آنجایی که سطح زیر کشت و میزان برداشت آن ناچیز است، در این مقاله به آن ها اشاره نشده است.

 

تذکر: حتما قبا از احداث هر گونه باغ تجاری با مشاورین کشاورزی مشورن کنید.

.

منابع:

۱- دانشگاه فردوسی مشهد | بررسی شاخص‌های میوه در اکوتیپ‌های سیب گلاب در استان خراسان رضوی

۲- سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی

۳- سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی

۴- سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل

۵- سازمان جهاد کشاورزی استان تهران

۶- سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان

۷- سازمان جهاد کشاورزی استان فارس

۸- سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی

۹- معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی