سوربیتول
Sorbitol
سوربیتول شیرین کننده غذایی
سوربیتول نوعی کربوهیدرات است. این ماده در دسته الکل قندی به نام Polyol قرار می گیرد. این ترکیب بطور طبیعی در برخی میوه ها از جمله سیب، زردآلو، خرما، توت، هلو، آلو و انجیر یافت می شود. اما اغلب به صورت مصنوعی برای مصارف تجاری مختلف تولید می شود. D-sorbitol, 50-70-4, E420 و D-glucitol نام های دیگر این کربوهیدرات است.
سوربیتول یک جایگزین شکر است که معمولاً در محصولات بدون شکر و “رژیمی” از جمله آدامس های بدون قند، آب نبات ها و غذاهای مناسب دیابت استفاده می شود. سوربیتول به خاطر طعم شیرینش معروف است. این ماده ۳۰ درصد کمتر از ساکارز کالری داشته و در عین حال ۶۰ درصد از آن شیرین تر است.
تولید Sorbitol
این ترکیب شیرین کننده به صورت تجاری از شربت ذرت تولید می شود، سپس برای استفاده در غذاهای بسته بندی شده، نوشیدنی ها و داروها استفاده می شود.
کاربرد سوربیتول
سوربیتول علاوه بر خواص شیرین کنندگی، خاصیت مرطوب کنندگی دارد، به این معنی که به حفظ رطوبت کمک می کند. این باعث می شود که در صنایع غذایی برای جلوگیری از خشک شدن برخی محصولات مفید باشد. سوربیتول همچنین در صنعت داروسازی به عنوان یک ماده کمکی در تولید برخی داروها استفاده می شود و گاهی اوقات به عنوان یک ملین در کاربردهای پزشکی استفاده می شود.
شایان ذکر است که مصرف بیش از حد سوربیتول می تواند اثر ملین داشته باشد و ممکن است در برخی افراد باعث ناراحتی دستگاه گوارش شود. مانند هر افزودنی غذایی، مصرف سوربیتول در حد اعتدال مهم است.
مروری بر نکات مهم در مورد سوربیتول
ساختار شیمیایی: این قند الکلی که به گلوسیتول نیز معروف است دارای فرمول شیمیایی C6H14O6 است. در حقیقت این ماده یک الکل قند با شش اتم کربن است.
تولید طبیعی: سوربیتول به طور طبیعی در میوه های مختلف مانند سیب، گلابی، هلو و آلو یافت می شود. در برخی از انواع توت ها و جلبک دریایی نیز وجود دارد.
شیرینی: سوربیتول شیرین است و اغلب به عنوان جایگزین شکر در محصولات بدون قند و رژیمی استفاده می شود.
محتوای کالری کم: این ماده قندی با وجود شیرین بودن، کالری کمتری نسبت به ساکارز دارد. این باعث می شود آن را به یک انتخاب محبوب در محصولات کم قند و کم کالری تبدیل کند.
جایگزین شکر: سوربیتول معمولاً به عنوان جایگزین قند در آدامس ها، آب نبات ها و سایر محصولات شیرینی پزی بدون قند استفاده می شود. بدون اینکه باعث پوسیدگی دندان شود، شیرینی ایجاد می کند.
طبیعت هیگروسکوپی: سوربیتول خاصیت رطوبت سنجی دارد، یعنی آب را جذب و نگه می دارد. این ویژگی آن را به عنوان یک مرطوب کننده در برخی محصولات غذایی مفید می کند و به حفظ رطوبت و جلوگیری از خشک شدن کمک می کند.
مناسب برای دیابت: سوربیتول در مقایسه با ساکارز تأثیر کمتری بر سطح گلوکز خون دارد و در صورت مصرف متعادل برای افراد مبتلا به دیابت مناسب است. با این حال، مصرف بیش از حد ممکن است همچنان اثر ملین داشته باشد.
اثر ملین: یکی از عوارض جانبی قابل توجه این قند الکلی، اثر ملین خفیف آن است. وقتی سوربیتول به مقدار زیاد مصرف شود، می تواند اثر ملین و ادرارآور داشته باشد و باعث ناراحتی گوارشی شود.
دسته پلیول: سوربیتول متعلق به گروهی از الکل های قندی است که به پلیول ها یا الکل های پلی هیدریک معروف هستند. دیگر پلی ال های رایج عبارتند از زایلیتول، مانیتول و اریتریتول.
مصارف صنعتی: این ماده علاوه بر کاربرد آن در صنایع غذایی، در صنایع دارویی و آرایشی نیز کاربرد دارد. به عنوان یک ماده در محصولات مختلف مانند خمیر دندان، دهان شویه ها و فرمول های مراقبت از پوست استفاده می شود.
توجه به این نکته ضروری است که مصرف بیش از حد سوربیتول به دلیل خاصیت ملین آن ممکن است منجر به ناراحتی های گوارشی از جمله نفخ و اسهال شود. افراد مبتلا به بیماری های خاص، مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، ممکن است نسبت به اثرات ملین سوربیتول حساس تر باشند. مانند هر ماده غذایی، اعتدال کلیدی است.
ویژگی های سوربیتول
رنگ | بدون رنگ – شفاف |
میزان خلوص | ۷۰ درصد |
میزان حلالیت | کاملا محلول در آب |
بسته بندی | بشکه |
وزن خالص | ۳۰۰ کیلوگرم |
وزن ناخالص | ۳۰۸ کیلوگرم |