دراگون فروت
دراگون فروت
دراگون فروت Dragon Fruit به فارسی میوه اژدها، عموما به میوه کاکتوس مهتاب باریک Selenicereus گفته می شود. اما نام پیتایا Pitaya نیز در بازارهای جهانی به وفور برای این محصول استفاده می شود که البته پیتایا میوه کاکتوس اسپندار باریک Stenocereus است.
در کل اینطور استنباط می شود که دراگون فورت یا پیتایا به میوه چند نوع کاکتوس بومی آمریکای مرکزی گفته می شود و صرفا اشاره به میوه یک گیاه خاص ندارد.
بطور دقیق میوه اژدها روی کاکتوس Hylocereus که به ملکه هونولولو نیز معروف است رشد می کند که گل های آن فقط در شب باز می شوند.
.
پراکنش جغرافیایی پیتایا
خاستگاه اصلی این میوه کاکتوسی مکزیک و آمریکای مرکزی است. اما در حال حاضر در همه مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان مانند جنوب شرقی آسیا، استرالیا، حوزه دریای کارائیب و …. یافت می شود.
.
خصوصبات فیزیولوژیک و گیاه شناسی
میوه اژدها کاکتوسی رونده است که از سطوح مختلف برای پیچیدن و رشد کردن استفاده کرده و تولید ریشه های هوایی می کند.. این گیاه تا ارتفاع ۶ متر به راحتی رشد کرده و هنگامی که وزن آن از چهار و نیم کیلو بیشتر شود شروع به میوه دادن می کند.
کاکتوس میوه اژدها (Dragon Fruit) پیتایا عمری بین ۲۰ تا ۳۰ سال دارد و حدود هشت ماه طول زمان می برد تا به گل دهی برسد و دو سال بعد از کاشت نیز شروع به میوه دهی می کند.
.
گل های میوه اژدها
جوانه های گل غلاف شکل شبیه کاج های سبز کشیده با حاشیه های قرمز روی کاسبرگ هستند. این جوانه ها تا قبل از باز شدن گل می توانند تا ۲۰ سانتی متر نیز رشد کنند. گل های سفید رنگ این گیاه یکبار در سال در اوایل تابستان بر روی شاخه ها ظاهر و مدت کوتاهی پس از آن با مرگ گل، میوه شروع به رشد می کند.
شکل ظاهری دراگون فروت
میوه اژدها غالبا دارای رنگ قرمز براق است و برجستگی های برگ مانندی که نوک آنها به رنگ سبز گرایش دارد ظاهری شبیه به فلس های اژدها به آن داده است که همین دلیل سبب شده تا به میوه اژدها معروف شود. میوه اژدها ۶ رنگ دارد، متداول ترین نوع این میوه دارای پوست قرمز بوده و گوشت داخلی آن به رنگ سفید و دارای دانه های بسیار ریز سیاه رنگ است. در برخی دیگر که کمیاب تر هستند، پالپ های داخلی نیز به رنگ قرمز است که سراسر آن با دانه های سیاه پوشیده شده است. در نوع دیگر میوه اژدها، پوست بیرونی زرد رنگ بوده و داخل آن سفید با دانه های سیاه است. شکل ظاهری آن به شکل گلابی است، ترکیب گلابی شکل و رنگ قرمز سبب شده تا به آن گلابی توت فرنگی Strawberry Pear نیز گفته شود.
طعم و مزه دراگون فروت
بر خلاف ظاهر عجیب و غریب این میوه تایلندی نباید توقع مزه ای عجیب مثل ظاهر آن را داشته باشید. طعم و مزه میوه اژدها شیرینی نسبتا لطیفی دارد و شبیه ترکیبی از مزه های گلابی و کیوی است.
روش های تکثیر دراگون فروت
میوه اژدها از دو روش کاشت بذر و قلمه زنی قابل تکثیر است. در سال های اخیر این گیاه از طریق کشت بافت و ریزازدیادی نیز تکثیر شده است اما کماکان کاشت بذر و قلمه زنی بیشترین روش های استفاده برای تکثیر این گیاه است.
.
پرورش و تولید میوه اژدها
شرایط آب و هوایی
همانطور که از خاستگاه این گیاه مشخص است، دراگون فروت آب و هوای گرمسیری با زمستان های معتدل و بدون یخبندان را می پسندد و مقاوت کمی به سرما دارد، طوری که تا دمای ۱۰ درجه سانتی گراد بالای صفر را می تواند تحمل کند و در دمای پایین تر خطر اتلاف آن وجود دارد. اما گرما و خشکسالی را به راحتی می توانند تحمل کنند.
نیاز نوری
میوه اژدها یک کاکتوس است و مشخصا کاکتوس ها نوری زیادی احتیاج دارند، این گیاه به حداقل ۶ ساعت نور با کیفیت در روز نیاز دارد. کیفیت نور تاثیر بسیار زیادی در کیفیت و کمیت میوه دهی و مهم تر از همه در رشد رویشی و سلامت فیزیولوژیک آن دارد.
خاک و آب مورد نیاز
خاک های غنی و آلی بهترین گزینه برای پرورش و رشد این گیاه است. دراگون فروت درست است که یک کاکتوس است اما اصلا نباید ان را در خاک کاکتوس قرار داد چون نیاز های متفاوتی با سایر کاکتوس ها دارد. برای مثال نیاز آبی میوه اژدها از سایر کاکتوس ها بیشتر است و تعداد دفعات آبیاری بیشتری می طلبد اما در عین حال مسئله مهم و حیاتی، زهکش مناسب است چون ریشه های این گیاه به رطوبت زیاد حساس بوده و اصلا نباید برای مدت طولانی اطراف ریشه گیاه میوه اژدها رطوبت باقی بماند.
مراحل کاشت بذری دراگون فروت
- ابتدا میوه ی رسیده را از وسط برش داده و دانه های سیاه را از گوشت آن با دقت جدا کرده و شستشو دهید. سپس دانه های سیاه را به مدت حداقل ۱۲ ساعت روی یک حوله ای کاغذی مرطوب قرار دهید.
- در مرحله دوم بذرها را روی سطح خاک پخش کرده و لایه نازکی از خاک را روی آن بکشید. لزومی ندارد حتما دانه ها را در عمق خاک فرو کنید زیرا بذر میوه اژدها نیازی به کاشت عمیق ندارد.
- خاک را مرتبا مرطوب نگه دارید. می توانید با استفاده از اسپری آب پاش، رطوبت خاک را حفظ کنید، برای آسانی کار می توانید تا زمانی که بذرها جوانه بزنند با یک لایه پلاستیکی، سطح خاک را برای حفظ رطوبت بپوشانید.
- پس از اینکه بذرها جوانه زدند و رشد کردند، نیاز است تا بر اساس فضای موجود، جوانه های اضافه حرص شوند تا فضای کافی برای رشد سایر نهال ها باقی بماند. اگر در منزل یا فضای داخلی دراگون فروت پرورش می دهید ، باید هر نهال را به یک گلدان منتقل کنید.
- میوه اژدها یک کاکتوس رونده است و برای ادامه رشد به قیم نیاز دارد. بعد از اینکه ارتفاع گیاه به ۳۰ سانتی متر رسید نیاز است تا با استفاده از یک قیم، مسیر را برای ادامه رشد فراهم کنید.
مراحل تکثیر قلمه ای دراگون فروت
- ابتدا محل کاشت را انتخاب کنید که باید فضایی روشن باشد که حداقل ۶ ساعت در روز نور با کیفیت داشته باشد.
- از یک گیاه بالغ دراگون فروت شاخه ای به اندازه ۳۰ سانتی متر را انتخاب و با استفاده از قیچی باغبانی با دقت ببرید. توجه کنید کوتاه کردن بیش از حد این گیاه سبب توقف رشد آن می شود.
- هر شاخه برید شده را می توانید به ۳ تا ۵ قسمت تقسیم کرده و سپس قسمت های بریده شده را با قارچ کش ضدعفونی کنید.
- شاخه های بریده شده را در محیط گرم و خشک قرار دهید تا زخم بریدگی بهبود پیدا کند. هنگامی که محل زخم به رنگ سفید تغییر پیدا کرد، شاخه ها آماده انتقال هستند. مدت زمان بهبود زخم ها حدودا بین دو روز تا یک هفته زمان می برد.
- شاخه ها را از محلی که نزدیک تر به تنه مادری بودند به اندازه ۳ تا ۵ سانتی متر در داخل خاک فرو کرده و خاک محل اطراف کاشت را با دست محکم کنید. حتما دقت کنید جهت کاشت قلمه ها باید در همان جهتی باشد که رشد کرده اند و نباید آن ها را سر و ته داخل خاک قرار دهید.
- سطح خاک را با آبیاری و آب پاشی مرطوب نگه دارید، در مدت سه الی چهار هفته، قلمه ها و سیستم ریشه ای آن باید شروع به رشد کند.
- اگر قلمه های پیتایا یا همان میوه اژدها را در داخل خانه می‌کارید، با بزرگ‌تر شدن قلمه ها باید آنها را به گلدان های بزرگ تر یا به زمینی با آب و هوای مناسب منتقل کنید.
- همانطور که پیش تر گفته شد، دراگون فروت کاکتوسی رونده است (پیتایا)، پس از اینکه اندازه گیاه به ۳۰ سانتی متر رسید، حتما یک قیم برای ادامه رشد آن در نظر بگیرید.
.
منابع:
