سولفات پتاسیم

سولفات پتاسیم چیست و چه کاربردی دارد؟

سولفات پتاسیم یک ترکیب شیمیایی با فرمول مولکولی K_۲SO_۴ است. این ماده شیمیایی در بازار با نام های  سولفات دی پتاسیم، سولوپتاس و سولفات پتاس نیز شناخته می شود. در بازار ایران با نام سولو پتاس بسیار شناخته شده است. در ایران به دلیل اینکه حجم بسیار قابل توجهی از زمین های کشاورزی از جنس آهکی و قلیایی است، استفاده از کودهای شیمیایی گوگرد دار که به اصلاح خاک و کاهش اسیدیته آن (Ph) کمک می کند مانند سولو پتاس اجتناب ناپذیر است. فروش سولفات پتاسیم

این ترکیب علاوه بر پتاسیم، دارای گوگرد نیز می‌ باشد که نقش حیاتی در رشد گیاهان ایفا می‌کند. کود سولفات پتاسیم به دلیل ویژگی‌ های منحصر به‌ فرد خود، در بسیاری از محصولات حساس به کلر کاربرد دارد.

رنگ و شکل Potassium Sulfate

این کود پتاس شیمیایی یک پودر یا کریستال سفید بی رنگ (یا سفید)، بی بو و تلخ است. این ماده شیمیایی یک جامد کریستالی سفید است که به راحتی در آب حل می شود. پتاسیم سولفات در هیدروکسید پتاسیم یا اتانول غلیظ قابل حل نیست اما می تواند با اسید سولفوریک اضافی واکنش دهد تا B- Potassium Sulfate بسازد.

فرمول شیمیایی و ساختار

فرمول مولکولی: K₂SO₄
مقدار پتاسیم (K₂O): حدود ۵۰٪
مقدار گوگرد (S): حدود ۱۸٪ به صورت سولفات (SO₄²⁻)
شکل فیزیکی: پودری یا گرانوله، محلول در آب

روش‌ های تولید سولفات پتاسیم

سولفات پتاسیم به روش‌ های مختلفی تولید می‌شود که از مهم‌ ترین آن‌ ها می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

• واکنش بین کلرید پتاسیم و سولفات منیزیم (kieserite):
  KCl + MgSO₄ → K₂SO₄ + MgCl₂
• روش Mannheim:
  2KCl + H₂SO₄ → K₂SO₄ + 2HCl
• استخراج از معادن پتاس مانند Langbeinite با شست‌ و شو و خالص‌ سازی.

مزایا و ویژگی‌ های سولفات پتاسیم

• فاقد کلر و مناسب برای گیاهان حساس به کلر.
• دارای گوگرد برای افزایش سنتز پروتئین‌ ها و ویتامین‌ ها.
• افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌ ها.
• کاهش شوری خاک نسبت به کلرید پتاسیم.
• قابلیت جذب بالا و محلول بودن در آب.

کاربردهای سولفات پتاسیم در کشاورزی

• مرکبات: بهبود رنگ، طعم و اندازه میوه.
• سیب‌ زمینی: افزایش نشاسته و کیفیت غده‌ ها.
• گوجه‌ فرنگی: افزایش عملکرد، سفتی و ماندگاری.
• درختان میوه: افزایش قند، بهبود رنگ و طعم.
• سبزیجات برگی: افزایش تولید کلروفیل و سبزینگی.
• انگور: بهبود قند و کیفیت دانه.

نحوه مصرف و دوز پیشنهادی

• کود پایه (زیر خاک): ۱۵۰–۴۰۰ کیلوگرم در هکتار
• کود سرک (سطحی): ۵۰–۱۵۰ کیلوگرم در هکتار
• محلول‌ پاشی برگی: ۵–۱۰ گرم در لیتر

چه زمانی مصرف شود بهتر است؟

• قبل از کاشت (کود پایه): برای تأمین پتاسیم از ابتدای فصل رشد.
  • در مراحل گل‌دهی و میوه‌دهی: افزایش کیفیت محصول.
  • در مناطق گرم و خشک یا خاک‌ های شور: به دلیل شوری کم.
  • به صورت محلول‌ پاشی: در زمان تنش‌ها یا افزایش قند میوه.

برای چه خاک‌ هایی مناسب است؟

• خاک شور: بسیار مناسب چون فاقد کلر است.
• آهکی و قلیایی: مناسب، به دلیل وجود گوگرد و کاهش pH موضعی.
• سبک و شنی: مناسب، به دلیل تحرک بالا و جذب سریع.
• خاک‌ های دارای کمبود گوگرد: بسیار مؤثر.
• خاک‌ های اسیدی یا خنثی: بدون اثر منفی بر ساختار خاک.

نکات ایمنی و نگهداری

• در محیط خشک و خنک نگهداری شود.
•  از تماس مستقیم با پوست و چشم جلوگیری شود.
• در صورت تماس با چشم، فوراً با آب شسته شود.
• از استنشاق گرد و غبار آن خودداری شود.

موارد مصرف 

این ماده شیمیایی بعنوان یک کود کشاورزی پرمصرف کاربرد دارد. برای طیف وسیعی از محصولات زراعی، باغی و گلخانه ای می توان از این کود شیمیایی غنی از پتاسیم استفاده کرد. علاوه بر ماده پتاسیم، این کود شیمیایی بین ۱۷٫۵ تا ۱۸٫۵ درصد گوگرد محلول قابل جذب توسط گیاهان دارد که برای خاک های آهکی مانند خاک های ایران بسیار کاربردی مناسب است و می تواند به اصلاح و تنظیم اسیدیته PH خاک کمک کند.

.

میزان مصرف سولفات پتاسیم

مقدار مناسب مصرف کودهای پتاس بستگی به نوع محصول تحت کشت و همچنین جنس خاک و شدت قلیایی بودن آن بستگی دارد. یکی دیگر از موارد مهم و قابل توجه در مصرف انواع کودهای شیمیایی، انواع کودی است که در یک کشت استفاده می شود. اگر از سولفات آمونیوم یا سایر کودهای شیمیایی دیگر در کشت های باغی، گلخانه ای یا زراعی استفاده می شود باید خطر تجمع ترکیبات شیمیایی مشابه را در نظر گرفت.

بطور معمول و استاندارد برای کود دهی محلول در آبیاری بین ۷ تا ۱۵ کیلوگرم در هکتار برای انواع گیاهان زراعی و گلخانه ای پیشنهاد می شود. برای استفاده محلول پاشی نیز میزان ۲ تا ۵ کیلوگرم در هکتار برای محصولات گلخانه ای و زراعی پیشنهاد می شود.

حتما در نظر داشته باشید قبل از مصرف هر نوع کودی خصوصا کودهای شیمیایی ابتدا آزمون خاک را انجام دهید. اگر تجربه کافی در زمینه کشت محصول مورد نظر ندارید، حتما از یک متخصص و مشاور کشاورزی کمک بگیرید. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی نه تنها اثر مثبتی بر محصول ندارد بلکه برای محصول زیر کشت، انسان، دام، محیط زیست و منابع آبی بسیار خطرناک است و می تواند خسارات عمیق و بعضا جبران ناپذیری وارد کند. تاکید می شود به هیچ عنوان بدون مشورت و برای اهداف کوتاه مدت از کودهای شیمیایی استفاده نشود.

مشخصات سولفات پتاسیم بازار ایران