پرورش و تکثیر زنجبیل

Ginger

تیم نویسندگان ۱۴۰۲-۱۱-۲۶آخرین به روز رسانی: ۱۴۰۲-۱۱-۲۶

خواندن این مطلب 6 دقیقه زمان میبرد

کاشت، داشت، پرورش و تکثیر زنجبیل

زنجبیل با نام علمی Zingiber officinale گیاهی است گلدار که اغلب به ‌عنوان ادویه استفاده می شود. این گیاه به واسطه دارا بودن خواص دارویی، در طب سنتی ملل مختلف استفاده می شود. گیاه دارویی زنجبیل از خانواده Zingiberaceae و بومی آسیای جنوب شرقی است. این گیاه دارای شاخه های سبز بلند با برگ های نیزه ای شکل است و خوشه هایی از گل های سفید یا زرد تولید می کند. این گیاه عمدتاً به دلیل ریزوم ‌ها و ساقه ‌های زیرزمینی که به عنوان ادویه در غذاهای مختلف استفاده می‌شوند و همچنین برای خواص دارویی آن کشت می شود.

ریزوم زنجبیل

زنجبیل بعنوان گیاه دارویی

زنجبیل دارای سابقه طولانی در استفاده سنتی در فرهنگ های مختلف به دلیل خواص دارویی آن، از جمله خواص ضد التهابی، ضد تهوع، و فواید گوارشی است. این گیاه دارویی با ارزش معمولاً به اشکال مختلف مانند زنجبیل تازه یا آسیاب شده، چای زنجبیل و عصاره زنجبیل مصرف می شود. طعم و عطر متمایز زنجبیل آن را به یک ادویه و افزودنی محبوب در طیف گسترده ای از غذاهای سراسر جهان تبدیل کرده است. علاوه بر این، زنجبیل در طب سنتی به دلیل خواص بالقوه آن برای بهبود سلامت استفاده می شود.

پودر زنجبیل

گیاه شناسی

این گیاه دارای ریزوم ضخیم و منشعب (ساقه زیرزمینی) با لایه بیرونی قهوه ای و مرکز زرد است که دارای رایحه ای تند و مرکباتی است. هر ساله ساقه‌های کاذب (ساقه ‌های کاذب از پایه ‌های برگ محکم پیچیده شده) از ریزوم که دارای برگ‌های باریک است رشد می‌کند. گل‌ها روی ساقه‌های مجزا و کوتاه‌تر به ‌صورت سنبله ‌ای مخروطی شکل رشد می‌کنند و به رنگ زرد کم‌ رنگ با لبه‌ های ارغوانی هستند.

کاشت و تکثیر زنجبیل

زنجبیل گیاه چندان سختی برای پرورش و تکثیر نیست. این گیاه دارویی به ندرت توسط آفات یا بیماری ها دچار استرس می شود. یکی از نقاط ضعف مهم زنجبیل حساسیت آن به هوای سرد است به همین دلیل کشت آن در اقلیم های سردسیر پیشنهاد نمی شود مگر اینکه شرایط گلخانه ای مناسب فراهم شود.

بهتر است قبل از کاشت، ریزوم های (غده) زنجبیل را به دو مدت دو هفته در آب قرار دهید تا ریشه زایی اولیه در آب انجام شود.

نور

زنجبیل تقریبا یک گیاه سایه پسند یا نیمه سایه پسند است. در محیط های بسته مثل گلخانه و آپارتمان لازم است تا نور روشن غیر مستقیم برای آن تامین شود. در محیط های باز در نیمه سایه، به ویژه با محافظت در برابر آفتاب بعد از ظهر، بهترین رشد را خواهد داشت. یک مکان نیمه سایه، با چند ساعت آفتاب صبحگاهی یا آفتاب فیلتر شده در تمام روز ایده آل است. اگرچه آفتاب بیشتر ممکن است تولید ریزوم ها را افزایش دهد، اما باعث سوختن برگ ها شده و به ساختار کلی گیاه آسیب می زند.

خاک و آب

زنجبیل در خاک کمی اسیدی (pH 6.0 تا ۶.۵) با زهکشی مناسب، بهترین رشد را دارد. اگر زنجبیل را در زمین کاشتید بهتر است مقدار زیادی کمپوست اضافه کنید تا به حفظ آب و بهبود زهکشی کمک کند.

همانطور که گیاه زنجبیل رشد می کند، ریزوم های آن ممکن است روی سطح خاک نمایان شود. پوشاندن آنها با کمپوست یا خاک گلدان از آنها در برابر آفتاب سوختگی محافظت می کند و باعث رشد بیشتر ریزوم می شود. توصیه می شود خاک را به طور یکنواخت مرطوب نگه دارید. هرگز اجازه ندهید خاک کاملا خشک شود، اما از آبیاری بیش از حد خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث پوسیدگی ریزوم ها شود. در فضای باز، یک لایه مالچ به مرطوب نگه داشتن خاک کمک می کند. با نزدیک شدن به زمان برداشت، آبیاری را کاهش دهید (با شروع خشک شدن برگها).

کاشت زنجبیل

دما و رطوبت

زنجبیل یک گیاه گرمسیری است و در یک محیط گرم و مرطوب رشد می کند، بنابراین بهترین گزینه این است که سعی کنید این شرایط را شبیه سازی کنید. تابستان و در محیط های مرطوب تا دمای ۳۳ درجه سانتی گراد بهترین رشد و عملکرد را دارد. آستانه تحمل سرمایی این گیاه حدودا ۱۳ درجه سانتی گراد است. پس توصیه می شود به محض کاهش دما به کمتر از ۱۳ درجه، حتما شرایط لازم برای گرم نگه داشتن آن ها اعمال شود. اگر این گیاه را در گلدان و خارج از منزل نگهداری می کند، با کاهش دما لازم است تا آنها را به داخل منزل منتقل کنید.

کاشت زنجبیل در خانه

این گیاه را می توان در تمام طول سال به عنوان گیاه آپارتمانی یا بیرون از خانه در هوای گرم پرورش داد. Ginger آفتاب کامل را نمی تواند تحمل کند، بنابراین لازم است تا در داخل خانه نور روشن غیر مستقیم اشته باشد. در شرایط بیرون از خانه بهتر است در محیط نیمه سایه نگهداری شود، تحقیقات نشان داده است محیط های نیم سایه در فضای باز بهترین عملکرد را برای زنجبیل به همراه دارد.

کاشت جینجر در گلدان

بهترین کود برای زنجبیل

کود مناسب برای این گیاه، کم نیتروژن و غنی از پتاسیم است. بهترین کود برای زنجبیل، کودی با محتوایی مانند NPK 10-20-20 است. زیرا نیتروژن باعث افزایش نرخ رشد برگ ها در مقایسه با رشد ریزوم می شود که این مسئله عملکرد را بطور قابل توجهی کاهش می دهد. زمانی که زنجبیل شروع به گل دادن کرد، کود دهی باید متوقف شود.

برداشت و نگهداری

Baby Ginger معمولاً ۵ تا ۸ ماه پس از کاشت برداشت می شود. ریزوم ها با پوست نازک، سفید با رنگ صورتی هستند. زنجبیل بالغ با پوست بیرونی خرمایی آن ۹ تا ۱۰ ماه پس از کاشت برداشت می شود. برای برداشت، گیاه را از گلدان بیرون بیاورید یا کل گیاه را از زمین خارج کنید. خاک های متصل به ریزوم را تا حد ممکن تمیز کرده سپس ریزوم ها را به طور کامل زیر آب جاری بشویید. قبل از اینکه ریشه زنجبیل خود را ذخیره کنید، ریزوم ها را به چند قسمت تقسیم کنید و اجازه دهید در هوا خشک شوند. آنها را می توان برای چند هفته در یخچال نگهداری کرد و یا تا ۵ ماه در یک کیسه پلاستیکی در فریزر قرار داد. ریزوم ها همچنین پس از برداشت مقداری از آب و رطوبت خود را از دست می دهند.

آفات و بیماری ها

اگرچه زنجبیل به ندرت با مشکلات آفات مواجه می شود، اما شپشک های آردی، کنه های عنکبوتی و شته ها گاهی اوقات به این گیاه حمله می کنند. برای مبارزه با آفات معمولاً می توان آنها را با اسپری آب سرد یا استفاده از حشره کش ها و کنه کش ها حذف کرد (یا آسیب آنها را به حداقل رساند). با توجه به شدت آلودگی ممکن است لازم باشد این درمان را چند بار تکرار کنید.

این گیاه دارویی و خوراکی می تواند توسط ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها دچار آلودگی شود. ویروس های موزاییک، GCFV، BBrMV، CaYMV و BSV از مهمترین ویروس های تهدید کننده زنجبیل هستند. پژمردگی باکتریایی و پوسیدگی نرم بیماری هایی هستند که بوسیله باکتری ها در این گیاه ایجاد می شود. پوسیدگی قارچی ریزوم که می تواند تا ۹۰ درصد عملکرد را کاهش دهد، پوسیدگی زرد، لکه برگی و همچنین قارچ F. oxysporum مهمترین عوامل بیماری زای قارچی این گیاه دارویی هستند.

نماتدهای Meloidogyne sp., Radopholus similis ،Pratylenchus sp از دیگر عوامل بیماری زای مهم زنجبیل هستند. برای جلوگیری از کاهش عملکرد لازم تا اصول صحیح مدیریت تولید و پیشگیری اجرا شود.

بیماری زنجبیل — پوسیدگی نرم ریزوم زنجبیل

تنش های فیزیولوژیکی

آفتاب بیش از حد باعث سوختگی برگ ها و کمبود آب می شود که باعث نکروزه شدن (قهوه ای شدن) برگ ها می شود، بنابراین گیاهان را در جایی که نور غیرمستقیم در داخل خانه و مقداری سایه در بیرون وجود دارد، قرار دهید. آبیاری بیش از حد می تواند باعث پوسیدگی ریزوم ها شود در عین حال نباید اجازه دهید خاک بطور کامل خشک شود. بنابراین حتما از خاکی با زهکشی مناسب و گلدانی که دارای سوراخ زهکشی کافی باشد استفاده کنید.

چگونه زنجبیل را تکثیر کنیم؟

برای تکثیر زنجبیل از یک تکه ریزوم بزرگ با حداقل دو چشم استفاده کنید. بهتر است از ریزوم زنجبیل را از عرضه کننده های نهاده های کشاورزی تهیه کنید، چرا که برخی از زنجبیل های موجود در تره بار و سوپرمارکت ها با یک مهارکننده رشد تیمار می شوند تا از جوانه زدن جلوگیری شود. اگر از ریزوم زنجبیل را از فروشگاه مواد غذایی تهیه کردید، آن را به مدت یک شب در آب خیس کنید تا بازدارنده رشد حذف یا رقیق شود. پس از برداشت ریزوم ها، می توانید بخشی از ریزوم را دوباره بکارید تا گیاه زنجبیل جدید شروع به رشد کند.

انواع زنجبیل

علاوه بر زنجبیل معمولی (Zingiber officinale) که در فروشگاه های مواد غذایی یافت می شود، چندین گونه کمتر رایج از این گیاه مهم با مصارف آشپزی، دارویی یا تزئینی وجود دارد. زنجبیل کاج (Z. zerumbet)، بومی هند و آسیای جنوب شرقی نیز گل شامپو نامیده می شود. از گل زرد این نوع زنجبیل یک مایع معطر استخراج می شود که به عنوان یک ماده در شامپوها و نرم کننده های مو استفاده می شود. زنجبیل کندوی عسل یا زنجبیل مالزیایی (Z. spectabile) برای درمان التهاب و سردرد و به عنوان نگهدارنده مواد غذایی استفاده دارویی دارد.

منابع:

۰/۵ (۰ نظر)

برچسب ها