کنترل بیولوژیک علف های هرز شامل استفاده از موجودات زنده برای مدیریت یا کنترل جمعیت گیاهان نامطلوب است. این رویکرد یک جایگزین سازگار با محیط زیست برای علف کش های شیمیایی در نظر گرفته می شود. کنترل بیولوژیکی را می توان از طریق روش های مختلفی از جمله معرفی دشمنان طبیعی یا استفاده از موجوداتی که با علف های هرز هدف رقابت می کنند یا از رشد آنها جلوگیری می کند، به دست آورد.
کنترل بیولوژیک علفهای هرز دارای عوامل ، مراحل و شرایط بسیار متفاوتی می باشد. هر موجود زنده ای که بتواند، رشد علف هرز را کاهش دهد یا آن را از بین ببرد، به شرط اینکه به گیاه اصلی و سایر محصولات زراعی آسیبی نرساند، به عنوان یک عامل بیولوژیک می توان از آن برای از بین بردن علف های هرز استفاده کرد.
بیشترین موجود زنده ای که می توان از آن به عنوان عامل بیولوژیک استفاده کرد، حشرات هستند. بیشتر حشرات از گیاهان تغذیه می کنند و همین امر سبب ضعیف شدن گیاه مزاحم می شود. سوسک ها، مگس ها و پروانه در بین حشرات، بیشترین کاربرد را برای مبارزه بیولوژیک با علف های هرز دارند.
برای نمونه می توان به، مبارزه با علف هرز Hyperitum بوسیله نوعی مگس و مبارزه با اویارسلام توسط بید و مبارزه با گل جالیز توسط مگس اشاره کرد.
قارچ ها نیز از دیگر عوامل مبارزه بیولوژیک علیه علف های هرز هستند و به دلیل انتشار سریع، می توانند برای از بین بردن علف های هرز بسیار موثر باشند. در این نوع مبارزه بیشتر قارچ هایی مورد استفاده قرار می گیرند که به تخمدان ها و ریشه های علف هرز حمله می کنند. باکتری ها، ویروس ها و نماتدها از دیگر عوامل بیولوژیک مبارزه با علف های هرز هستند.
بیماری های گیاهی نیز در مبارزه با علف های هرز موثر است و به دو طریق زیر انجام می گیرد:
۱- استفاده مستقیم از عامل بیماری زا در کنترل بیولوژیک علفهای هرز
۲- پرورش عامل بیماری زا در آزمایشگاه و انتقال آن به مزرعه
از آنجایی که کشت و تکثیر قارچ ها سریع تر و راحت تر است، از این موجود زنده برای مبارزه با علف های هرز، زیاد استفاده می شود.
استفاده از نوعی ماهی علف خوار برای از بین بردن علف های هرز داخل کانال های آب نیز از دیگر روش های مبارزه بیولوژیک می باشد.
هدف از کنترل بیولوژیکی ایجاد تعادل بین ارگانیسم ها و علف های هرز هدف است که منجر به کنترل پایدار و طولانی مدت می شود. با این حال، بررسی دقیق خطرات و مزایای بالقوه مرتبط با روش های کنترل بیولوژیکی برای جلوگیری از عواقب ناخواسته اکولوژیکی ضروری است.
روشهای کنترل بیولوژیکی اغلب در استراتژیهای مدیریت یکپارچه علفهای هرز استفاده میشوند که ممکن است شامل اقدامات فرهنگی، کنترل مکانیکی و در برخی موارد، کنترل شیمیایی نیز باشد. این رویکرد جامع با هدف به حداقل رساندن تأثیر علفهای هرز و در عین حال ترویج شیوههای مدیریت پایدار و سازگار با محیط زیست است.
بردوفیکس (Bordeaux ): قارچ کش و باکتری کش قدرتمند برای حفاظت از گیاهان بردوفیکس (BordoFix)…
استریلسازی ریزنمونهها در کشت بافت گیاهی | روشها، مواد ضدعفونی و کاربردها کشت بافت گیاهی…
بیماری آنتراکنوز در گیاهان، علائم، علل و روش های کنترل بیماری آنتراکنوز (Anthracnose) یکی از…
۱۰ چالش رایج در کشت بافت گیاهی و راهکارهای مدیریت آن ها کشت بافت گیاهی…