بردوفیکس (BordoFix) یکی از شناخته شده ترین قارچ کش ها و باکتریکش های تماسی است. این سم در مدیریت بیماری های قارچی و باکتریایی گیاهان، به ویژه درختان میوه، مرکبات، تاکستان ها و پسته کاربرد وسیعی دارد. این ترکیب آماده مصرف که از مس و آهک تشکیل شده است، نسل جدیدی از محلول بردو سنتی محسوب میشود و مزایای قابل توجهی در سهولت استفاده، پایداری بیشتر و ایمنی گیاهان ارائه می دهد.
بردوفیکس یک برند اختصاصی است که توسط برخی شرکتهای معتبر (مثل کوپرت ایتالیا) تولید می شود. اما چون ایده آن یعنی محلول آماده ی بردو در صنعت کشاورزی محبوب شده، محصولات مشابه زیادی با اسامی دیگر هم وجود دارند. مثلاً:
نام محصول | توضیح |
---|---|
محلول بردو آماده (Ready Bordeaux Mixture) | نام عمومی برای ترکیبات مشابه بردوفیکس |
بردوفیکس مایع (Liquid BordoFix) | اشاره به فرم مایع این ترکیب |
بردوفیکس مسی (Copper BordoFix) | گاهی برای تأکید بر حضور مس در نامگذاری اضافه می شود |
بردو آماده مصرف | نام تجاری یا تبلیغاتی بدون برند خاص |
بردوفیکس کوپرت (BordoFix Koppert) | محصول بردوفیکس تولید شده توسط شرکت کوپرت (برند معروف ایتالیایی-هلندی) |
بعضی تولیدکنندگان داخلی یا منطقه ای هم از عناوینی مثل «بردوفیکس پلاس» یا «بردوفیکس ویژه» استفاده می کنند که معمولاً تفاوت جزئی در غلظت مس دارند.
بردوفیکس ترکیبی از:
مس دو ظرفیتی (Cu²⁺) به عنوان ماده اصلی مؤثر.
آهک هیدراته به عنوان تنظیمکننده pH و پایدارکننده.
است که به صورت سوسپانسیون بسیار ریز و پایدار در آب فرموله شده است. این فرمولاسیون باعث افزایش دوام و یکنواختی اثر بردوفیکس بر سطح گیاه میشود.
بردوفیکس به صورت تماسی عمل میکند. پس از محلول پاشی، ذرات مس موجود در بردوفیکس روی سطح گیاه باقی مانده و با آزادسازی تدریجی یون های مس، فعالیت قارچ ها و باکتری ها را مختل می کند. این یون ها در فرآیندهای بیوشیمیایی سلول های بیماری زا دخالت کرده و باعث تخریب دیواره سلولی، اختلال در تولید انرژی و مرگ سلولی آن ها می شوند.
بردوفیکس طیف وسیعی از بیماریهای قارچی و باکتریایی را کنترل میکند:
زنگ برگ ها (Puccinia spp.)
لکه های برگی قارچی (Alternaria, Cercospora)
سفیدک های کرکی در برخی موارد
پوسیدگی میوه ها یا آنتراکنوز
شانکر باکتریایی (Pseudomonas syringae)
آتشک سیب و گلابی (Erwinia amylovora)
لکه باکتریایی گوجه فرنگی (Xanthomonas campestris)
بردوفیکس برای طیف وسیعی از محصولات کشاورزی کاربرد دارد:
درختان میوه سردسیری: سیب، گلابی، هلو، آلو
مرکبات: پرتقال، نارنگی، لیمو
تاکستان ها: انگور
درختان پسته
سبزیجات و صیفی جات: گوجه فرنگی، فلفل، خیار
بهترین زمان مصرف بردوفیکس، زمان خواب گیاه و قبل از بیدار شدن جوانهها در بهار است. این کاربرد زمستانه باعث میشود بیماری های پنهان شده در پوست و جوانههای گیاه کنترل شوند و آلودگی کمتری به فصل رشد بعدی منتقل شود.
محلول پاشی کامل تنه، شاخه ها و اسپورهای خوابیده
ضدعفونی محل هرس و زخم های باز
محصول | دوز بردوفیکس | زمان مصرف |
---|---|---|
درختان میوه سردسیری | ۱۰ تا ۱۵ در هزار | خواب زمستانی (اسفند تا اوایل فروردین) |
مرکبات | ۸ تا ۱۰ در هزار | اواخر پاییز و ابتدای بهار |
انگور | ۸ در هزار | خواب تاکستان (زمستان) |
پسته | ۱۰ در هزار | پس از برداشت محصول تا قبل از بیداری |
سبزیجات و صیفی جات | ۲ تا ۳ در هزار | قبل از شروع بیماری در شرایط مرطوب |
بردوفیکس اصولاً برای باغات و درختان دائمی (مثل پسته، سیب، انگور، مرکبات) ساخته شده است. اما در برخی موارد خاص زراعی هم میتوان از آن استفاده کرد، مانند:
بیماری های قارچی یا باکتریایی در سطح برگ یا ساقه گیاهان زراعی دیده شود.
شرایط آب و هوایی رطوبت بالا و بارندگی زیاد باعث گسترش بیماری های قارچی شود.
نیاز به پیشگیری قبل از شروع فصل رشد باشد.
محصولات زراعی | بیماریهای هدف | توضیحات |
---|---|---|
گوجه فرنگی | لکه باکتریایی، لکه برگی، پوسیدگی میوه | در مراحل اولیه رشد یا قبل از شیوع بیماری |
سیب زمینی | پوسیدگی طوقه، پوسیدگی فوزاریومی | استفاده محدود در خاک های آلوده |
فلفل | لکه باکتریایی برگ، سوختگی برگی | به صورت پیشگیرانه |
پیاز | پوسیدگی طوقه | قبل از توسعه بیماری در مناطق پرباران |
زیتون | لکه باکتریایی برگ | عمدتاً کاربرد به صورت باغی ولی در نهالستان های زیتون زراعی هم ممکن است |
توتون و تنباکو | لکههای برگی قارچی | پیشگیری در مرحله رشد رویشی |
دوز مصرف باید کاهش یافته تر نسبت به درختان باشد (معمولاً ۲ تا ۳ در هزار).
زمان بندی بسیار حساس است: باید در مرحله ی اول رشد یا قبل از بارندگی مصرف شود.
مصرف روی برگ های ظریف باید با دقت انجام شود تا باعث سوختگی نشود.
در شرایط خیلی گرم یا روی برگ های جوان زراعی (مثل گوجه، فلفل)، باید با دوز بسیار پایین تر محلول پاشی شود.
بردوفیکس عمدتاً برای مصرف درختان باغی ساخته شده است.
در زراعت، فقط در شرایط خاص (وجود خطر بیماری قارچی/باکتریایی و نیاز به پیشگیری) و با احتیاط و دوز کمتر استفاده می شود.
فرمولاسیون آماده مصرف بدون نیاز به ترکیب در مزرعه
پایداری بیشتر و کاهش شستشوی اثر پس از بارندگی
کاهش ریسک سوختگی گیاهان به علت کنترل بهتر pH
چسبندگی بالا به بافتهای گیاهی
ایمنی بالاتر برای گیاهان جوان
گیاهان جوان یا گونه های حساس (مثل نهال های تازه کاشته شده، درختان ضعیف یا زخمی) ممکن است نسبت به یون های آزاد مس حساسیت نشان دهند.
در صورت استفاده نادرست، می تواند باعث ایجاد سوختگی روی جوانه ها یا حتی تأخیر در رشد شود.
مصرف دوزهای بالاتر از توصیه شده یا محلول پاشی در شرایط نامناسب آب و هوایی (مثلاً دمای بالا یا نور مستقیم شدید) میتواند به مسمومیت مسی در گیاهان منجر شود.
علائم شامل نکروزه شدن برگ ها، لکه های قهوه ای و سوختگی جوانه ها است.
بردوفیکس مخصوص خواب زمستانی است؛ در صورت مصرف روی برگ ها یا گل های باز شده، ممکن است به ساختارهای حساس آسیب وارد کند.
مصرف BordoFix در بهار بعد از باز شدن جوانه ها یا در طول گلدهی ممنوع است.
بردوفیکس نسبت به محلول بردوی سنتی چسبندگی بهتری دارد. اما در صورت بارش های شدید، مقداری از اثر آن شسته شده و ممکن است نیاز به تکرار محلول پاشی باشد.
چون بردوفیکس یک قارچکش تماسی است، فقط از ورود بیماری به بافت گیاه جلوگیری میکند اما بیماری های داخل بافت گیاه (بیماریهای سیستمیک) را درمان نمی کند.
برای کنترل بیماری های داخلی، باید از قارچ کش های سیستمیک مانند فوزتیل آلومینیوم یا متالاکسیل هم در کنار آن استفاده شود.
در دماهای خیلی پایین (زیر ۵ درجه سانتیگراد) کارایی آن کاهش می یابد چون آزادسازی یون های مس کند می شود.
در دماهای بالای ۲۵ درجه سانتیگراد ممکن است باعث افزایش احتمال سوختگی شود.
مصرف طولانی مدت و بی رویه بردوفیکس می تواند باعث تجمع مس در خاک شود. سم BordoFix می تواند در بلند مدت به میکروارگانیسم های مفید خاک آسیب زده و ساختار خاک را تغییر دهد.
مصرف بردوفیکس باید در هوای خنک و بدون باد انجام شود.
از مصرف بردوفیکس در زمان گلدهی یا روی برگ های حساس خودداری شود.
قبل از محلول پاشی، محلول باید کاملاً یکنواخت همزده شود.
در صورت بارندگی شدید پس از مصرف، ممکن است نیاز به تکرار محلولپاشی باشد.
بردوفیکس یک ابزار بسیار مؤثر برای کنترل بیماری های قارچی و باکتریایی در باغات و مزارع است. مصرف اصولی آن به ویژه در دوره خواب گیاهان، میتواند به طور قابل توجهی بروز بیماری ها را در فصل رشد کاهش دهد. استفاده از بردوفیکس با دوز مناسب و در زمان صحیح، ضامن سلامت درختان و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی خواهد بود.
بیودیزل: سوختی پایدار برای آینده ای سبز در دنیای امروز که نگرانی ها درباره تغییرات…
قارچکش کاربندازیم : قارچکش مؤثر برای کنترل بیماری های قارچی گیاهی کاربندازیم یک قارچکش سیستمیک…
نیترات آمونیوم: ترکیبی با اهمیت چندگانه نیترات آمونیوم با فرمول شیمیایی NH₄NO₃، یک ترکیب شیمیایی…
کود کلات روی در کشاورزی: ترکیبی مؤثر برای افزایش عملکرد گیاهان عنصر روی (Zn) یکی…