زیست فناوری (Biotechnology) یا بیوتکنولوژی علمی است که در آن با استفاده از تکنیک های خاص و بهره‌گیری از علوم مختلف مانند علم بیوشیمی، علم بیولوژی (زیست شناسی)، علم میکروبیولوژی، علم مهندسی ژنتیک و غیره برخی از موجودات زنده یا بخشی از آنها را برای اصلاح یا ساخت محصولات جدید تغییر می‌دهند. بیوتکنولوژی کشاورزی نیز بخشی از علم زیست فناوری است که بطور تخصصی در مورد گیاهان پژوهش و مطالعه می کند. تمرکز زیست فناوری کشاورزی، تولید و توسعه گیاهان برای کشاورزی، صنایع غذایی و صنایع دارویی و پزشکی است.
علم بیوتکنولوژی کشاورزی نیز برای توسعه ی گیاهان، حیوانات و میکروارگانیسم های به کار رفته در کشاورزی کاربرد فراوانی دارد. با توجه به افزایش جمعیت کره زمین و بیشتر شدن نیاز مردم به مواد غذایی، امروزه کشاورزی مدرن جایگزین کشاورزی سنتی شده است. گیاهان مهم‌ترین منابع تجدید شونده ی دنیا محسوب می‌شوند و با علم زیست فناوری می‌توان کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی را تا حدود زیادی افزایش داد.
در سال‌های اخیر، بسیاری از دانشمندان و محققان فعال در علوم کشاورزی در اقصی نقاط جهان به بیوتکنولوژی جذب شده‌اند. مشکلاتی مانند رشد بالای جمعیت، کمبود شدید منابع و مواد غذایی در جهان، افزایش سوء‌تغذیه، مصرف بیش از حد نهاده‌های کشاورزی، خشکسالی، آتش سوزی، تخریب بافت و ساختمان خاک های کشاورزی سبب شده است که متخصصان حوزه ی کشاورزی برای حل این مشکلات، از راهکار افزایش عملکرد در سطح استفاده کنند.
اهمیت استفاده از علم بیوتکنولوژی در کشاورزی مدرن را می توان بطور خلاصه اینگونه بیان کرد: کاهش هزینه ها، افزایش میزان تولید، توسعه ی پایدار، جلوگیری از تخریب محیط زیست، تولید محصولات درجه یک و سالم، بهینه سازی مدیریت در کشاورزی، افزایش مقاومت گیاهان با تغییرات ژنتیکی، رفع مشکلات ایجاد شده در ژنوتیپ گیاهان برای کاهش مصرف آب، مواد شیمیایی و بازدهی بالای گیاهان، تأمین نیاز غذایی مردم و غیره تنها بخشی از زوایای آشکار و ملموس فناوری زیستی است. به‌طور کلی علم Biotechnology می‌تواند باعث حل شدن مشکلات محدود کننده ی تولید محصولات دامی و زراعی در دنیا باشد.
بیوتکنولوژی به‌عنوان یکی از علوم و فناوری های جدید، حدود پنجاه سال پیش در دنیا رایج شد و توسط کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفت. وزارت های بهداشت و درمان و جهاد کشاورزی ایران نیز در اوایل دهه ی هفتاد، تصمیم گرفتند که دانشجویان ایرانی را برای یادگیری این فناوری به خارج از کشور اعزام کنند. در نهایت در سال ۱۳۷۹، رئیس جمهور وقت، دستور داد که فعالیت رسمی برنامه ی ملی بیوتکنولوژی کشور آغاز شود.
دی ماه سال ۱۳۹۰ با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، ستاد توسعه زیست فناوری در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تاسیس شد. سامان دهی و هویت بخشی به شرکت های دانش بنیان زیست فناوری از جمله ماموریت های این ستاد و معاونت بود.
انستیتو پاستور و موسسه ی تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی، سال هاست که از علم زیست فناوری برای تولید واکسن و سرم استفاده می‌کنند. پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران نیز در سال ۱۳۷۹ در شهرستان کرج افتتاح شد. این پژوهشگاه از واحدهای پژوهشی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی ایران است.
استفاده از علم بیوتکنولوژی در کشاورزی، تأثیر زیادی در افزایش کیفیت و تولید محصولات کشاورزی دارد. با تولید محصولات و فرآورده‌های گیاهی و دامی بیشتر و باکیفیت تر، شاهد افزایش عملکرد مانند افزایش میزان شیردهی گاوها خواهیم بود. کاهش هزینه‌های کشاورزی یکی دیگر از فواید استفاده از علم Biotechnology در کشاورزی است.
زمانی که مقاومت گیاهان در مقابل آفات، حشرات، بیماری‌های قارچی و باکتریایی و ویروس‌ها افزایش می‌یابد، درنتیجه نیازی به صرف هزینه ی زیاد برای خرید آفت‌کش‌ها نیست. تولید غذاهایی با کیفیت، برآورده کردن نیازها و انتظارات مصرف‌کنندگان، تولید گوشت های کم چرب، تغییر میزان چربی مضر در دانه‌های روغنی، رسیدن به گسترش پایدار، افزایش کیفیت محصولات دامی و محصولات کشاورزی، ساخت واکسن های با کیفیت و مطمئن برای مبارزه با بیماری‌های اسهال، هاری کاذب و تب برفکی در دام ها، ایجاد تکنیک‌های مدرن سریع و منابع مالی کارآمد برای افراد فعال در حوزه ی کشاورزی، بهینه سازی گیاهان با هزینه های مقرون به صرفه با روش های متنوع، بهبود شرایط کارآفرینی و غیره از فواید و مزایای دیگر بیوتکنولوژی به شمار می‌روند.
بیودیزل: سوختی پایدار برای آینده ای سبز در دنیای امروز که نگرانی ها درباره تغییرات…
قارچکش کاربندازیم : قارچکش مؤثر برای کنترل بیماری های قارچی گیاهی کاربندازیم یک قارچکش سیستمیک…
نیترات آمونیوم: ترکیبی با اهمیت چندگانه نیترات آمونیوم با فرمول شیمیایی NH₄NO₃، یک ترکیب شیمیایی…
کود کلات روی در کشاورزی: ترکیبی مؤثر برای افزایش عملکرد گیاهان عنصر روی (Zn) یکی…